ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΦΛΩΡΟ ΦΑΡΚΩΝΑ*
Από τον Βασίλη Φραγκουλόπουλο
«Του αντρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δε λογιέται…»
Κ. Παλαμάς
Σήμερα αποχαιρετούμε έναν λαμπρό, έναν σπάνιο άνθρωπο. Ένα υπόδειγμα ανθρώπινης και κοινωνικής συμπεριφοράς. Έναν ανιδιοτελή και συνεπή πολιτικό και κοινωνικό αγωνιστή. Έναν ηθικά ακέραιο άνθρωπο.
Οι χαρακτηρισμοί αυτοί κατά κανέναν τρόπο δεν εντάσσονται στο πλαίσιο των συνήθων κοινοτοπιών που περιέχουν οι εξόδιοι λόγοι. Όποιος γνώρισε, έστω κατ’ ελάχιστον, τον Φλώρο Φάρκωνα στις διάφορες διαδρομές και εκφάνσεις της ζωής του δεν μπορεί να έχει άλλην άποψη.
Ο Φλώρος, μέλος πολυμελούς οικογένειας, γεννημένος σε ένα φτωχό ορεινοχώρι της Νάξου, το Σκαδό, αγωνίστηκε σκληρά να επιζήσει εκείνα τα ταραγμένα και δίσεχτα χρόνια του μεσοπολέμου και της Κατοχής. Κατάφερε μάλιστα να αποκτήσει και εγκύκλιες γνώσεις, ήταν δηλαδή εγγράμματος, τότε που η πείνα θέριζε και αποδεκάτιζε τα φτωχοχώρια της Νάξου. Τότε που ο Φλώρος με τον αγαπημένο του αδελφό Μανώλη κατέβαιναν και δούλευαν στα Λιβάδια για να εξοικονομήσουν τα προς το ζην, γι’ αυτούς και την οικογένειά τους.
Παράλληλα, ο Φλώρος μετείχε από μικρός στους κοινωνικούς και εθνικοπατριωτικούς αγώνες. Παρών στη μάχη για την απελευθέρωση της Νάξου(13-15 Οκτωβρίου 1944), μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ Νάξου, επικεφαλής ανταρτών από το Σκαδό.(Γραμματέας του ΕΑΜ Νάξου ήταν ο αδελφός του Μανώλης). Προηγουμένως δεν απέφυγε να γνωρίσει ως φαντάρος τα… θέλγητρα της Μακρονήσου των αριστερών μητρώων, της πολιτικής μικροψυχίας και της κομματικής μισαλλοδοξίας. Μάλιστα στο Α΄Τάγμα της Μακρονήσου βασανίστηκε βάναυσα.
Μετά την Κατοχή και την Απελευθέρωση, ο Φλώρος αναζήτησε στην Αθήνα μια καλύτερη τύχη, όπως και πολλοί συμπατριώτες μας από τη Νάξο, ακολουθώντας τα αλλεπάλληλα κύματα της εσωτερικής μετανάστευσης.
Εδώ, στην πρωτεύουσα, ο Φλώρος διακρίθηκε στον επαγγελματικό, κοινωνικό και πολιτικό στίβο. Όσοι συνεργάστηκαν μαζί του επαγγελματικά, μιλούν για την γενναιοδωρία του, τη γλυκύτητα του χαρακτήρα του, την εντιμότητά του, τη διευκόλυνση και εξυπηρέτηση των συναλλασσομένων μαζί του και ειδικότερα των συμπατριωτών μας.
Στο κοινωνικό πεδίο, ο Φλώρος δραστηριοποιήθηκε μαχητικά στο συλλογικό ναξιακό κίνημα, το οποίο εξέφραζε δυναμικά τους ξενιτεμένους στην Αθήνα ναξιώτες, που δεν ξεχνούσαν τις ρίζες τους και προσπαθούσαν να βοηθήσουν παντοιοτρόπως τους ξωμάχους που βιοπάλευαν στο νησί. Ήταν πρωτοπόρος, σκαπανέας στην άνθηση του πολιτιστικού συλλογικού ναξιακού κινήματος της Αθήνας. Είναι χαρακτηριστική μια επιστολή που απηύθυνε στις 22/1/1960 ο Σύλλογος Κορωνιδιατών στους Δ/ντές των δημοτικών σχολείων Κορώνου, Σκαδού, Μέσης, Κεραμωτής. Την επιστολή υπέγραφε ο Πρόεδρος του Συλλόγου Φ. Φάρκωνας και ο Γεν. Γραμματέας Ι. Αναγνωσταράς.(«Ναξιακά Χρονικά», αρ. φύλλου 2, 30/1/1960) και αφορούσε την αγορά και αποστολή σχολικών εποπτικών οργάνων στα σχολεία αυτά. Ο Φλώρος στη συνέλευση του Συλλόγου τον επόμενο μήνα μίλησε για «χρέος μα και τιμή για κείνον που μπορεί να βοηθήσει στο σταμάτημα αυτού του ξενητεμού…»και αναφέρθηκε στην πλούσια δράση του Συλλόγου(«Ναξ. Χρονικά», αρ. φύλλου 3, 19/2/1960). Εξέφραζε πιστά την ανάγκη των απόδημων για ένταξη σε ένα συλλογικό μόρφωμα, την αίσθηση του ανήκειν, μέσα σε ένα ξένο και άξενο περιβάλλον.
Πολιτικά ο Φλώρος δραστηριοποιήθηκε στην ΕΔΑ(ιδρυτικό μέλος της εθνικοτοπικής επιτροπής ΕΔΑ κυκλαδιτών στην Αθήνα και πριν στην αντίστοιχη επιτροπή του ΕΑΜ) και το ΚΚΕ., συνεπής πάντα με τις πολιτικές αρχές και ιδέες του. Χαρακτηριστική είναι η επιστολή του για την αποφυλάκιση του Γλέζου, που δημοσιεύτηκε στα «Ναξ. Χρονικά» του Νικηφ. Μανδηλαρά στις 10 Ιουνίου 1960.
Από τους πρώτους επίσημα αναγνωρισμένους αντιστασιακούς-του απονεμήθηκε και μετάλλιο Εθνικής Αντίστασης-και από τα ιδρυτικά μέλη του συνδέσμου αγωνιστών ΕΑΜικής αντίστασης Νάξου 1941-1945.
Γνώρισα τον Φλώρο Φάρκωνα το 1975, όταν οι λέσχες των ναξιακών συλλόγων ήταν φυτώρια και κυψέλες προβληματισμού, πολιτισμού και δράσης για την ιδιαίτερη πατρίδα μας αλλά και για γενικότερα θέματα που γαλβάνιζαν τότε τον δημόσιο διάλογο. Η παρουσία του Φλώρου ήταν εμβληματική. Ήταν ο Νέστορας του συλλογικού κινήματος, παρότι δεν ήταν «προβεβηκώς τη ηλικία», κατά τον Λυσία. Με επιμονή, μεθοδικότητα, πειθώ, σύνεση, αισιοδοξία κατάφερνε να μας συνεγείρει στην προσπάθεια αναζήτησης στόχων και την ανυποχώρητη επιδίωξή τους. Είχα την τιμή να συνεργαστώ μαζί του για πολλά χρόνια και ιδιαίτερα κατά τη γόνιμη περίοδο προπαρασκευής για την ίδρυση της ΟΝΑΣ. Συμμετείχαμε στην πενταμελή Διοικούσα Επιτροπή, η οποία προλείανε το έδαφος για τη σύμπηξη αυτής της δευτεροβάθμιας οργάνωσης του κατακερματισμένου ανά χωριό ναξιακού συλλογικού κινήματος της Αθήνας και παράλληλα αγωνιζόταν εμπράκτως για την επίλυση πανναξιακών προβλημάτων. Ο Φλώρος υπήρξε και ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος της ΟΝΑΣ και συνέβαλε όσο κανείς, με προσωπικές και οικογενειακές θυσίες, στην ευδοκίμησή της. Χρημάτισε και Πρόεδρος του Συλλόγου Σκαδιωτών-Μεσωτών Νάξου. Τον θυμάμαι σαν τώρα, ακούραστο και με νεανικό ενθουσιασμό, να συγκαλεί συγκεντρώσεις για την προώθηση επίλυσης των ναξιακών προβλημάτων να γράφει και να ενισχύει την εφημερίδα ΚΟΡΩΝΙΔΑ, να οργανώνει Φεστιβάλ των ναξιακών συλλόγων και γενικά να γνοιάζεται έμπρακτα και ενωτικά για την πρόοδο της Νάξου στις δεδομένες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.
Δεν πρέπει να παραλείψω να αναφέρω ότι ο Φλώρος ήταν εξαιρετικός οικογενειάρχης. Ευτύχησε να αποκτήσει λαμπρή οικογένεια. Καλοσυνάτος, όμορφος, λεβέντης, κιμπάρης, αρχοντάνθρωπος, ευγενής εκ φύσεως, γλυκύτατος, σεβαστός, έντιμος, σεμνός, αιχμαλώτιζε τους συνομιλητές του. Ήταν η προσωποποίηση του αποφθέγματος του Μενάνδρου: «Ως χαρίεν εστ' άνθρωπος, όταν άνθρωπος η». Πριν λίγο καιρό επικοινωνήσαμε και του ζήτησα τη συμβολή του στον υπό έκδοση αναμνηστικό τόμο για τον Νικηφόρο Μανδηλαρά.. Δέχθηκε με χαρά αλλά δυστυχώς τον πρόλαβε η δύστηνη μοίρα.
Αγαπημένε μας Φλώρο,
Με ανείπωτη οδύνη σε κατευοδώνουμε σήμερα. Όμως, θα μείνεις στις σκέψεις και στις καρδιές μας σαν φωτεινό παράδειγμα και υπόδειγμα ανθρωπιάς, ήθους, πολιτικής και κοινωνικής προσφοράς. Η ατομική και συλλογική μνήμη θα κρατά άσβεστη την παρουσία σου και ο καλύτερος αποχαιρετισμός είναι αυτός. «Ος μεν αν δικαίως διαγάγη, αμείνονος μοίρας μεταλαμβάνει, ος δ’ αν αδίκως, χείρονος»(Πλάτων, Φαίδρος, 248 Ε).
Σε προπέμπουμε και σε αποχαιρετούμε με άφατη θλίψη, σε αποχαιρετούν πάνω απ’ όλους οι προσφιλείς οικείοι σου, σε αποχαιρετά όλο το Σκαδό, που οι καμπάνες του κήρυξαν ήδη παλλαϊκό πένθος, σε αποχαιρετά πάνδημη η Νάξος, σε αποχαιρετούν όλοι όσοι σε γνώρισαν και σε αγάπησαν και σε προπέμπουν στο αχερόντειο αυτό ταξίδι.
Αιωνία σου η μνήμη αξιομακάριστε και αείμνηστε Φλώρο!
*Η κηδεία του Φλώρου Φάρκωνα έγινε στις 31 Αυγούστου 2010 από την εκκλησία της Αγ. Παρασκευής και το ομώνυμο νεκροταφείο.
